Görüşlerinizi Paylaşın

Demans Hakkında Bilinmesi Gerekenler

Demans Hakkında Bilinmesi Gerekenler

Alzheimer, demansın en sık görülen sebebidir. Sebebe bağlı olarak, bazı demans semptomları geri dönüşümlü olabilir. 

Demans, bir kişinin günlük aktiviteleri gerçekleştirme yeteneğini etkileyen hafıza, dil, problem çözme ve diğer düşünme becerilerindeki düşüş ile karakterize edilen hastalıklar ve durumlar için genel bir terimdir. Hafıza kaybı buna bir örnektir; alzheimer hastalığı ise demansın en yaygın nedenidir.

Semptomlar Nelerdir?

Demans semptomları nedene bağlı olarak değişse de, yaygın semptomlar aşağıdaki gibidir:

Bilişsel değişiklikler

  • Genellikle yakın çevre tarafından fark edilen hafıza kaybı
  • İletişim kurma veya kelime seçmekte zorluk
  • Görsel ve mekansal hafızayla ilgili zorluk
  • Zorluk muhakemesi veya problem çözmede bozukluk
  • Karmaşık görevleri yerine getirmede zorluk
  • Planlama güçlüğü
  • Koordinasyon ve motor fonksiyonlarda zorluk

Psikolojik değişiklikler

  • Kişilik değişiklikleri
  • Depresyon
  • Kaygı
  • Muhakeme yeteneğinin kaybına bağlı olarak uygunsuz davranışlar
  • Paranoya
  • Halüsinasyonlar

Kendinizde veya çevrenizde hafıza problemleri ya da diğer bunama belirtileri gözlemlemeniz halinde mutlaka doktorunuza başvurmalısınız.

Sebepler Neler Olabilir?

Sinir hücrelerinin ve beyindeki bağlantılarının hasar görmesi veya kaybından kaynaklanan demans; hasardan etkilenen bölgeye bağlı olarak bireyleri farklı şekilde etkileyebilir ve farklı semptomlara neden olabilir.

Demans, genellikle beyinde biriken protein veya beynin etkilenen kısmı gibi ortak noktalarına göre gruplandırılır. İlerleyen ve geri alınamayan demans türleri şunları içerir:

Alzheimer hastalığı, demansın en yaygın nedenidir.

Alzheimer hastalığının tüm nedenleri bilinmemekle birlikte; bulgular küçük bir yüzdenin ebeveynlerden çocuğa aktarılabilen gen mutasyonları ile ilişkili olduğunu gösteriyor. Alzheimer hastalığında birkaç farklı gen yer alırken, riski artıran önemli bir gen apolipoprotein E4'tür (APOE). Alzheimer hastalığı olan hastaların beyinlerinde plaklar ve karışıklıklar vardır. Plaklar beta-amiloid adı verilen proteinin kümeleridir ve düğümler tau proteininden oluşan lifli düğümlerdir. Bu kümelerin sağlıklı nöronlara ve onları bağlayan liflere zarar verdiği düşünülmektedir.

Diğer genetik faktörler, insanların Alzheimer'ı geliştirmesini daha olası hale getirebilir.

Vasküler Demans: Bu en yaygın ikinci demans türü, beyne kan sağlayan damarlardaki hasardan kaynaklanır. Kan damarı problemleri, beynin beyaz maddesindeki liflere zarar verebilir. Vasküler demansın en yaygın semptomları arasında problem çözmede zorluk, yavaş düşünme, odaklanma ve organizasyon ile ilgili zorluklar bulunur. 

Lewy Vücut Demansı: Lewy cisimleri, Alzheimer hastalığı ve Parkinson hastalığı olan kişilerin beyinlerinde bulunan anormal balonsu protein kümeleridir. Yaygın belirti ve semptomlar arasında kişinin uykuda hayalini kurması, orada olmayan şeyleri görmesi (görsel halüsinasyonlar), odaklanma ve dikkat ile ilgili sorunlar yer alır. Diğer belirtiler arasında koordinasyonsuz veya yavaş hareket, titreme ve sertlik (parkinsonizm) bulunur.

Frontotemporal Demans. Bu, sinir hücrelerinin parçalanması (dejenerasyonu) ve beynin frontal ile temporal loblarındaki bağlantıları; genellikle kişilik, davranış ve dil ile ilişkili alanlar ile karakterize olan bir hastalıktır. Frontotemporal demans; davranış, kişilik, düşünme, yargılama, dil ve hareketi etkiler.

Demans hastası 80 yaş ve üstü insanların beyinlerinde yapılan otopsi çalışmaları, birçoğunun Alzheimer hastalığı, vasküler demans ve Lewy vücut demansı gibi çeşitli nedenlerin bir kombinasyonuna sahip olduğunu göstermektedir. 

Risk Faktörleri Nelerdir?

Değiştirilemeyen risk faktörleri:

  • Yaş: Yaşlandıkça, özellikle 65 yaşından sonra risk artar. Bununla birlikte, demans yaşlanmanın normal bir parçası değildir ve gençlerde de demans oluşabilir.
  • Aile öyküsü: Ailenizde bunama öyküsü olması, hastalığı geliştirme riskinizi artırır. Bununla birlikte, aile öyküsü olan birçok insan asla semptom geliştirmez ve aile öyküsü olmayan birçok insan da demans hastalığına sahip olabilir. Genetik mutasyonlara sahip olup olmadığınızı teşhis etmek için yapılabilecek bir takım testler vardır.
  • Down Sendromu: Orta yaşta, Down sendromlu birçok birey erken başlangıçlı Alzheimer hastalığı geliştirir.

Değiştirebileceğiniz risk faktörleri:

  • Diyet ve egzersiz: Araştırmalar, egzersiz eksikliğinin demans riskini arttırdığını göstermektedir. Demans riskini azaltan spesifik bir diyetin bilinmemesi nedeniyle, tahıl açısından zengin Akdeniz tarzı bir diyet uygulamak bağışıklık sistemini güçlendirdiği için tavsiye edilmektedir.
  • Kardiyovasküler risk faktörleri: Bunlar arasında yüksek tansiyon (hipertansiyon), yüksek kolesterol, arter duvarlarınızda yağ birikmesi (ateroskleroz) ve obezite bulunur.
  • Diyabet: Diyabet, özellikle kötü kontrol altına alınmışsa demans riskini artırabilir.
  • Sigara: Sigara içmek demans ve kan damarı (vasküler) hastalıkları geliştirme riskinizi artırabilir.
  • Uyku apnesi: Uykuda iken nefes almayı bırakan kişilerde hafıza kaybı olabilir.
  • Vitamin ve beslenme yetersizlikleri: Düşük D vitamini, B-6 vitamini, B-12 vitamini ve folat seviyeleri demans riskinizi artırabilir.

BLOG

TÜMÜNÜ GÖR

İÇİN TEKLİF AL