Görüşlerinizi Paylaşın

Hidrosefali (Beyindeki Su)

Hidrosefali (Beyindeki Su)

Hidrosefali nedir?

Hidrosefali, beyinde ve beyin çevresinde aşırı sıvı birikmesi sonucu kafatasının büyümesine ve basınç artışına neden olmaktadır. Hastalığın ismi “su” ve “kafa” anlamına gelen Latince sözcüklerden oluşmakta ve “beyindeki su” olarak da bilinmektedir. Sıvı birikmesinin bir sonucu olarak beyin hasarı meydana gelebilmektedir. Bu durum ise gelişimsel, fiziksel ve zihinsel hasarlara yol açabilmektedir. Ciddi komplikasyonların önlenmesi için tedavi gerektirmektedir. Hidrosefali esas olarak 60 yaşın üzerindeki yetişkinlerde ve çocuklarda görülmekle birlikte daha genç yetişkinlerde de görülebilmektedir. Beyin omurilik sıvısı, normal şartlarda beyninizden ve omuriliğinizden geçmektedir. Ancak belirli koşullar altında beyninizdeki beyin omurilik sıvısı (CSF) miktarı artmaktadır. CSF miktarı şu durumlarda artabilir:

  • CSF'nin normal şekilde akmasını önleyen bir tıkanıklığın gelişmesi,
  • Kan damarlarının CFS’yi absorbe etme kabiliyetinde bir azalmanın görülmesi,
  • Beyin tarafından aşırı miktarda CFS üretilmesi.

Bu sıvının çok fazla birikmesi beyne baskı uygulamakta, bu basınç ise beyin dokusuna zarar vererek beyin şişmesine neden olmaktadır.

Hidrosefalinin Nedenleri

Bazı durumlarda hidrosefali doğuştan gelebilmekte, genetik olabilmekte veya hamilelik sırasında oluşabilmektedir. Olası nedenleri şunlardır:

  • Omurga kemiklerinin sağlıklı bir şekilde kapanmaması sonucu gelişen doğumsal anomaliler,
  • Genetik bir anormallik,

Kızamıkçık gibi hamilelik sırasında görülen bazı enfeksiyonlar. Bu durum ayrıca bebeklerde, yeni yürümeye başlayan çocuklarda ve daha büyük çocuklarda şu nedenlerle ortaya çıkabilmektedir:

  • Özellikle bebeklerde görülen menenjit gibi merkezi sinir sistemi enfeksiyonları,
  • Erken doğan bebeklerde doğum sırasında veya doğumdan kısa bir süre sonra beyin içi kanamaları,
  • Doğumdan önce, doğum sırasında veya doğum sonrasında meydana gelen yaralanmalar,
  • Kafa travması,
  • Merkezi sinir sistemi tümörleri.

Normal Basınçlı Hidrosefali

Yetişkinlerde hidrosefali ortaya çıktığında, CSF seviyeleri yükselir ancak basınç miktarı genellikle normaldir. Yine de beynin şişmesine neden olur ve işlev bozukluğuna yol açabilir. Yetişkinlerde bu durum genellikle CSF'nin akmasını engelleyen koşullardan kaynaklanır. Ancak bazı durumlarda bilinen bir neden yoktur.

Durumun bu formu genellikle yavaş başlar ve 60 yaşın üzerindeki yetişkinlerde daha yaygındır. En erken belirtilerden biri, hastanın bilincini kaybetmeksizin aniden düşme yaşamasıdır. Normal basınçlı hidrosefalinin (NPH) diğer olası semptomları ise şunlardır: yürüme şeklindeki değişiklikler, hafıza sorunları gibi zihinsel işlevlerde bozulma, idrar ve dışkıyı kontrol edememe, baş ağrısı.

Potansiyel Hidrosefali Belirtileri Nelerdir?

Hidrosefali kalıcı beyin hasarına neden olabilir, bu nedenle bu rahatsızlığın belirtilerini fark etmeniz ve tıbbi yardım almanız önemlidir. Hidrosefali çocuklarda daha yaygın olmasına rağmen her yaştan insanı etkileyebilmektedir.

Bebeklerde Olası Hidrosefali Belirtileri: Başın normalden fazla büyümesi, kafatasının yüzeyindeki yumuşak nokta olan fontanelde (bıngıldakta) şişlik, Gözlerin yuvalarında dışarı çıkması ve bakışların aşağıya kayması nöbet geçirme, aşırı huzursuzluk ve çok tiz ağlama, kusma, aşırı uyku hali, düşük kas tonusu (elastikiyeti) ve gücü, zayıf beslenme şeklinde görülmektedir.

Çocuklarda Olası Hidrosefali Belirtileri: Kısa, tiz çığlıklar, kişilik değişiklikleri, yüz yapısındaki değişiklikler, çift görme, baş ağrısı, kas spazmları, gecikmiş büyüme, yemek yeme sorunu, aşırı uykululuk, sinirlilik, koordinasyon kaybı, mesane kontrolünün kaybı, başın anormal büyümesi, uyanık kalma veya uyanma sorunu, kusma veya bulantı, nöbetler, konsantrasyon problemleri şeklinde görülmektedir.

Genç ve Orta Yaşlı Yetişkinlerdeki Olası Semptomlar: Kronik baş ağrıları, koordinasyon kaybı, yürümede zorluk, mesane sorunları, görme problemleri, zayıf hafıza, konsantrasyon zorluğu şeklinde görülmektedir.

Hidrosefalinin Tanı Yöntemleri

Kendinizin veya çocuğunuzun hidrosefali olduğundan şüpheleniyorsanız, doktorunuz belirti ve semptomları aramak için fizik muayene yapacaktır. Doktorlar, çocukları muayene ederken içine gömülmüş gözleri, yavaş refleksleri, şişkin bir fontaneli ve yaşlarına göre normalden daha büyük bir baş çevresi olup olmadığını kontrol etmektedir.

Doktor, ayrıca beyne daha yakından bakmak için bir ultrason kullanabilir. Bu testler, beynin ayrıntılı bir biçimde görüntülenmesi için yüksek frekanslı ses dalgalarını kullanmaktadır. Manyetik rezonans görüntüleme (MRI) taramaları, aşırı CSF belirtilerini tespit etmede kullanılabilmektedir. Bilgisayarlı tomografi taramaları da çocuklarda ve yetişkinlerde hidrosefali teşhisine yardımcı olabilmektedir. 

Hidrosefali Nasıl Tedavi Edilir?

Hidrosefali tedavi edilmezse ölümcül olabilir. Hidrosefali tedavi yöntemi seçimi; sıvının dolaşmasını engelleyen tıkanıklığın nedenine, hastalığın şiddetine, hastanın yaşına ve genel sağlık durumuna bağlıdır. Doktorunuz aşağıdaki tedavi yöntemlerinden birini seçebilir:

  1. Şant Yerleştirme: Çoğu durumda, cerrahi olarak bir şant yerleştirilmektedir. Şant, bir drenaj sistemidir. Doktor tarafından tüpün bir ucu beyine ve diğer ucu göğüs veya karın boşluğuna yerleştirilmektedir. Fazla sıvı beyinden ve daha kolay emilebileceği tüpün diğer ucundan dışarı akıtılmaktadır. Böylece fazla sıvı boşaltılmış ve kafa içi basınç azaltılmış olmaktadır. Şant implantı tipik olarak kalıcıdır ve düzenli olarak izlenmesi gerekmektedir.  
  2. Ventrikülostomi: Şant takılmasına alternatif olarak ventrikülostomi adı verilen bir işlem gerçekleştirilebilir. Bu, ucunda kamera olan bir tüp ile beyne girilmesi, buradaki kulakçıkta bir delik açılması ve tıkanıklığın giderilmesidir. Böylece beyin sıvısı beyinden ayrılacak, o delikten geçerek kan dolaşımı ile emilmiş olacaktır.

Hidrosefali Riskinin Azaltılması

Hidrosefaliyi önlemek mümkün değildir; ancak hidrosefali riskinizi veya çocuğunuzun hastalığı geliştirme riskini azaltmak mümkün olabilir.

  • Hamilelik sırasında prenatal bakım (doğum öncesi bakım) almanız önerilmektedir. Bu, hidrosefaliye yol açabilecek erken doğum riskinin azaltılmasına yardımcı olacaktır.
  • Aşı yaptırmak hidrosefali ile bağlantılı hastalıkları ve enfeksiyonları önlemeye yardımcı olabilir. Düzenli taramalar yaptırmak, hidrosefali riskine yol açabilecek hastalıklar veya enfeksiyonlara karşı hızlı tedavi almanızı sağlayabilir.
  • Bisiklete binmek gibi olası bir kaza riskinin mevcut olduğu aktiviteleri yaparken baş yaralanmalarını önlemek için kask benzeri güvenlik ekipmanları kullanmanız önerilmektedir. Ayrıca emniyet kemeri kullanarak olası bir kaza anında kafa travması riskinizi azaltabilirsiniz.
  • Olası bir kaza anında yaşanabilecek yaralanmaları önlemek adına çocuğunuzun bebek/çocuk oto koltuğunda oturuyor olduğundan emin olmalısınız. Bebek arabası gibi bebek ekipmanlarınızın güvenlik standartlarını karşıladığından emin olarak olası kafa yaralanmalarının önüne geçebilirsiniz.

BLOG

TÜMÜNÜ GÖR

İÇİN TEKLİF AL